‘‘Kendi Alanımızda Benzersiz Bir Konum Elde Etmeyi Hedefliyoruz’’
Koronavirüsün yeni varyantlarında spike adı verilen proteinler değişime uğramış görünüyor.
İngiltere’den sonra ABD’de Colorado ve Califoniya’da da yeni varyanlatlarla bulaş olması bilim insanlarının dikkatini çekti. Bilim insanları koronavirüsün önceki varyantına göre daha hızlı yayılan Covid-19’un bu mutasyonunu anlamak için harekete geçti.
Aralık ayında İngiltere’nin büyük kesiminde ortaya çıkan B.1.1.7 adlı varyant nedeniyle İngiltere oldukça sıkı tedbirler almıştı. Bu konuyla bağlantılı olarak birçok ülke de İngiltere’ye kapılarını kapatmıştı. İngiltere’den sonra Çin, ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde de B.1.1.7 varyantı görüldü.
Güney Afrika’da ise doktorlar ve araştırmacılar bu yeni varyantın, Covid-19’un ikinci dalgadaki hızlı yayılışında ne kadar rolü olduğunu anlamaya çalışıyor. Bu varyanta da B.1.351 adı verildi ve ilk kez Ekim ayında görüldüğü kayıtlara geçti.
Geliştirilen aşılar varyantlara karşı etkili mi?
Şu ana kadar geliştirilmiş ve farklı ülkelerde onaylanmış olan Pfizer-BioNTech, Moderna ve Oxford Astra Zeneca aşılarının yeni varyantlara etkisi konusunda kesin açıklamalar yapılmış değil. Fakat aşılar üzerinde çalışan bilim insanları, geliştirdikleri formülün yeni varyantlar üzerinde de etkili olacağını belirttiler.
Pfizer-BioNTech ve Moderna, ürettikleri aşıları koronavirüsün şimdiye kadar ortaya çıkmış bir çok varyantı üzerinde denediler ve hepsi üzerinde de etkili olduğunu açıkladılar.
Her iki şirket de şu anda aşının İngiltere ve Güney Afrika’da ortaya çıkan varyantlara karşı insanlarda antikor oluşturup oluşturmadığı üzerinde araştırma yapmaya başladıklarını ifade ettiler.
Yeni varyantlar nasıl ortaya çıkıyor?
Diğer hastalıklara yol açan virüsler gibi koronavirüs de insan hücrelerine işleyerek ve onların içinde kendisini kopyalayıp çoğalıp vücuda yayılarak, daha sonra da başka insanları enfekte ederek yayılıyor.
Virüsün kendini kopyalaması demek ise virüsün farklı parçacıklarının nasıl bir araya geldiğini belirleyen genetik kodun kopyalanması demek. Fakat bu kopyalama her zaman aslına düzgün olmayabiliyor. RNA moleküllerinde DNA’dan farklı olarak kopyalardaki hataları düzelten “düzeltmen” özelliği yok. Bu nedenle de çok fazla varyant gelişiyor.
Yeni mutasyonların özellikleri neler?
İngiltere’de ortaya çıkan yeni varyantta tahminen yirmiden fazla mutasyon var. Bunlardan bazıları koronavirüsün dış yüzeyindeki spike (sivri uçlu) proteini adı verilen dikensi çıkıntılara dair farklılıklar. Spike adı verilen bu proteinler koronavirüsün vücuda daha kolay tutunup içeri girmesini sağlıyor.
Güney Afrika’daki varyantda da 20 den fazla mutasyon mevcut. Bu mutasyonlardan birkaçı aynı İngiltere’deki varyant gibi virüsün insan hücrelerine daha kolay tutunmasını sağlayan spike ile ilgili.
Yeni varyantlara karşı hangi tedbirler alınmalı?
Koronavirüs salgınının başladığı ilk günlerden bu yana uyguladığımız sosyal mesafe, maske ve hijyen gibi tedbirlerin idamesini sağlamak en önemli tedbirlerden birisi. Yeni varyantın daha fazla bulaşıcı olduğu bilgisinin doğruluğu kanıtlanırsa o zaman iç mekanlardaki korumaları arttırarak, sosyal teması en aza indirmemiz büyük önem teşkil edecek.
