‘‘Kendi Alanımızda Benzersiz Bir Konum Elde Etmeyi Hedefliyoruz’’
Buğra Töge
Pek çoğumuzun en sevdiği çizgi dizilerden biri olan Jetgilleri izlediğimiz sabahlar gördüğümüz teknolojiye hayranlık duyardık. Jetgillerden geriye akıllarda en çok kalan uçan arabalar ve robotlar olsa da bu ütopik hayat tarzının içinde gündelik hayatı oldukça kolaylaştıran pek çok teknoloji de yer almaktaydı. Ve bugün bir nebze de olsa bu vizyonun bir parçası gündelik hayatlarımızda elimizin altında.
Bir oda büyüklüğünde olan bilgisayarlardan günümüze çıplak gözle zar zor görebileceğimiz boyutlarda çiplere uzanan teknoloji yolculuğunda, ara duraklarda, hayatımıza çok önemli etkisi olan keşifler de yer alıyor. Bunlardan birisi de giyilebilir teknoloji ürünleri. Giyilebilir teknoloji ürünleri literatürde en yalın hali ile “kullanıcının vücuduna takılan teknolojik cihazlar” olarak tanımlanır. Bu ürünler vücuda, kıyafetlere ya da aksesuarlara yerleştirilebilir. Günümüzde en yaygın olarak bilinen formu akıllı bileklik/saatler olsa da giyilebilir teknoloji ürünleri hayatımızın pek çok alanına dokunmaktadır.
Yanımızdan hiç ayrılmayan sağlık asistanımız
Bir aksesuardan çok daha fazlası olan bu ürünler ile iletişim ve eğlence uygulamalarının yanı sıra; kalp atış hızı, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite, uyku ve stres düzeyi gibi pek çok önemli veriyi takip edebiliriz. Biraz daha özellikli bir cihaz tercihi ile gün boyu sizi hiç rahatsız etmeden tansiyon, stres seviyesi ve uyku düzeninizi her dakika takip eden minik bir sağlık asistanını bileğinizde gezdirirken bir yandan EKG bile çekebilirsiniz. Sağlıklı bir birey için belki de bir lüks gibi görülen bu özellikler sayesinde bu cihazlar bazı sağlık sorunlarının erken teşhis ve tedavisinde büyük rol oynuyor. Siz daha ne olduğunu anlamadan geçirmeye başladığınız kalp kriziniz için vital bulgularınızı doktorunuza gönderen ve elinizi telefonunuza bile atmadan sizin için bir ambulans çağıran bir akıllı bilekliğin hakkı ödenmez sanırım.
Özellikle yaşlı bireylerin hem nabız, şeker seviyesi gibi klinik hem de yürüme, egzersiz, merdiven çıkma gibi davranışsal verilerinin gün boyunca izlenmesi ve kaydedilmesi, hastane dışında öz bakımlarının planlanması ve takip edilebilmesi için teknolojinin sağladığı en büyük faydalardan biridir.
Teşhis, tedavi ve daha fazlası…
Giyilebilir teknoloji ürünlerinin insan sağlığına faydasını iki farklı koldan ele alabiliriz.
Giyilebilir teknolojiler, öncelikle kişilerin klinik ve davranışsal verilerinin sürekli olarak izlenmesi ile önleyici ve koruyucu bir rol üstlenmektedir. Uzun dönemli ve kesintisiz olarak elde edilen veriler sayesinde çeşitli sağlık problemleri, erken aşamada teşhis edilebilecektir. Ayrıca geniş bir toplum kabulü söz konusu olursa kitlesel verilerin analiz edilmesi ile salgın hastalıklar ya da dış etkenlerin insan sağlığı üzerindeki etkileri kısa süre içerisinde tespit edilebilecektir. Giyilebilir teknoloji ürünlerinin sağladığı faydalardan birisi de sağlık sorunları nedeniyle gündelik hayatta zorluklar yaşayan bireylerin hayatlarını kolaylaştırması ile ilgilidir. Parkinson hastalarındaki motor sistemi değişimlerinin izlendiği, Alzheimer hastaları için hatırlatıcı gözlükler, işitme güçlüğü çeken bireyler için işitme cihazları ve daha birçok akıllı cihaz sayesinde pek çok birey sağlık sorunlarının getirdiği zorluklarla mücadele ederek hayat kalitelerini yükseltebilmektedirler.
Riskler yok mu?
Böylesine hassas verileri toplayan uygulamalardan bahsederken risklere de değinmemek olmaz. Çağımızda altın değerinde olan böylesine hassas verilerimizi kendi rızamızla teslim ederken bu verinin kötüye kullanım risklerinin de farkında olmamız gerekir. Son günlerin kişisel verilerin korunması konusu ülkemizde ve dünyada hassas bir alan olsa da veri sızıntıları sık sık duyduğumuz haberler arasında. Belki kişisel olarak verilerimizin sızdırılmasının büyük etkisi olmadığını düşünebilirsiniz. Ancak kitlesel düzeyde toplanan büyük verinin kötü amaçlı kullanılmasının büyük sonuçları olacaktır. Bu konuda teknoloji geliştirici şirketlere ve hükümetlere ciddi önlemler almak düşüyor.
Bütün bu çözümler çok daha büyük bir vizyonun sadece başlangıç adımları. Teknolojiyi insan hayatını ve sağlığını iyileştirmek için kullanan her yeni girişimde hayranlık duyduğumuz bilim kurgu filmlerine biraz daha yaklaşıyoruz. Yakın gelecek, bu ürünlerin daha da yaygınlaşmasının toplum sağlığı üzerinde pozitif etkisini gösterecektir.
